Τί είναι ο καρκίνος του δέρματος και σε ποιά σημεία του σώματος απαντάται συχνότερα;
Ο καρκίνος του δέρματος – δηλαδή η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος – συνήθως συμβαίνει στις περιοχές εκείνες που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην ηλιακή ακτινοβολία. Οι πιο συχνές είναι το δέρμα της κεφαλής, του προσώπου, τα χείλη, το αυτί, το στέρνο και τα χέρια, καθώς επίσης και τα πόδια στις γυναίκες. Ωστόσο, όχι σπάνια, μπορεί να εντοπίζεται και σε περιοχές που δεν εκτίθενται στον ήλιο, όπως οι παλάμες, τα νύχια των χεριών και των ποδιών και τα γεννητικά όργανα.
Δερματικός καρκίνος – Πώς μπορούμε να προστατευτούμε;
Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του δέρματος με τη σωστή πρόληψη ως προς την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία (UV). Επίσης, εξίσου σημαντικός είναι ο τακτικός έλεγχος οποιασδήποτε ύποπτης αλλοίωσης από έναν έμπειρο δερματολόγο, εκπαιδευμένο στη δερματοσκόπηση. Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του δέρματος δίνει και τις μεγαλύτερες πιθανότητες οριστικής θεραπείας του.
Είδη του καρκίνου του δέρματος
Τρείς είναι οι βασικοί τύποι του δερματικού καρκίνου: βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα και κακόηθες μελάνωμα.
Συμπτώματα του βασικοκυτταρικού καρκίνου του δέρματος
Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είναι ισχυρά σχετιζόμενο με τη βλάβη από την ηλιακή ακτινοβολία. Για αυτό και συχνά εμφανίζεται στις εκτεθειμένες περιοχές του προσώπου και του λαιμού.
Συχνά παρουσιάζεται σαν:
-ένα “περλέ” ή κηρώδες εξόγκωμα,
-μία επίπεδη αλλοίωση που μπορεί να θυμίζει ουλή,
-ένα έλκος που ματώνει ή απολεπίζεται.
Σχεδόν ποτέ δε μεθίσταται το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, ωστόσο, τείνει να επιμένει τοπικά και να διηθεί τους πέριξ και υποκείμενους ιστούς.
Ποιά είναι τα συμπτώματα του ακανθοκυτταρικού καρκίνου του δέρματος;
Συχνότερα, το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα εμφανίζεται σε εκτεθειμένες περιοχές του σώματος, όπως η κεφαλή, το πρόσωπο, τα αυτιά και τα χέρια. Οι άνθρωποι με πιο σκουρόχρωμο δέρμα είναι πιθανότερο να εμφανίσουν ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα σε περιοχές που είναι λιγότερο εκτεθειμένες στον ήλιο.
Συνήθως παρουσιάζεται σαν:
-ένα σκληρό κόκκινο οζίδιο,
-μια επίπεδη αλλοίωση με πλακώδη ή φολιδωτή επιφάνεια.
Ποιά είναι τα συμπτώματα του κακοήθους μελανώματος;
Η εμφάνιση του μελανώματος μπορεί να γίνει οπουδήποτε στο σώμα, είτε σε έδαφος ενός προϋπάρχοντος σπίλου που υπέστη εξαλλαγή είτε και σε σημείο εντελώς, κατά το πρότερον, υγιούς δέρματος. Στους άνδρες τα συνηθέστερα σημεία εντόπισης είναι το πρόσωπο και ο κορμός, ενώ στις γυναίκες τα κάτω άκρα. Και στα δύο φύλα μπορεί το μελάνωμα να εμφανιστεί σε δέρμα που δεν έχει εκτεθεί στην ηλιακή ακτινοβολία.
Το μελάνωμα μπορεί να εμφανιστεί σε ανθρώπους κάθε ηλικίας και απόχρωσης. Στα πιο σκούρα δέρματα, το μελάνωμα τείνει να αναπτύσσεται στις παλάμες, τα πέλματα ή τα νύχια των χεριών και των ποδιών.
Τα συμπτώματα του μελανώματος είναι τα εξής:
-Μεγάλη καφεοειδής κηλίδα με μικρότερες, πιο σκούρες, εντός αυτής.
-Ένας σπίλος (“ελιά”) που αλλάζει χρώμα, μέγεθος, αίσθηση ή που ματώνει.
-Μικρή δερματική αλλοίωση με ακανόνιστο περίγραμμα και τμήματα που το χρώμα τους ποικίλει.
-Επώδυνη αλλοίωση με κνησμό ή πόνο.
-Μελανές αλλοιώσεις στις παλάμες, τα πέλματα, τα δάχτυλα (μελανές γραμμές στα νύχια), στον βλεννογόνο του στόματος, του κόλπου ή του πρωκτού.
Δερματικός καρκίνος – Ποιές είναι οι λοιπές, σπανιότερες μορφές;
-Σάρκωμα Kaposi
-Καρκίνωμα από κύτταρα του Merkel
-Το καρκίνωμα των σμηγματογόνων αδένων
Πότε πρέπει να αναζητήσετε ιατρική συμβουλή;
Αν παρατηρήσετε οποιαδήποτε ύποπτη μεταβολή στο δέρμα σας που θα σας θορυβήσει. Επίσης, είναι καλό να επισκεφθείτε κάποια στιγμή τον δερματολόγο σας για μία “χαρτογράφηση” των σπίλων σας ώστε να υπάρχει μία εξέταση αναφοράς με σκοπό να ελέγχονται μελοντικές αλλαγές στη μορφή τους.
Ποιά είναι τελικά η επίδραση της ακτινοβολίας του ήλιου στην εμφάνιση καρκίνου του δέρματος;
Είναι κοινά αποδεκτό ότι ένα μεγάλο μέρος από την βλάβη στο DNA των κυττλαρων του δέρματος, η οποία είναι υπεύθνη για την εμφάνιση καρκ΄νου του δέρματος, προκαλείται από την υπεριώδη ακτινοβολία. Η πηγή της είναι το φως του ήλιου και, για… όσες το συνηθίζουν, το φως του solarium! Ωστόσο, αυτό δεν εξηγεί την εμφάνιση καρκίνου του δέρματος σε περιοχές που δεν είναι εκτεθειμένες στον ήλιο. Αυτός είναι και ο λόγος που μας κάνει σήμερα να πιστέυουμε ότι υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορεί να συμβάλουν στην εμφάνιση του δερματικού καρκίνου, όπως έκθεση σε τοξικές ουσίες ή κάποια δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Παράγοντες κινδύνου & Δερματικός καρκίνος
Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνό σας να νοσήσετε από καρκίνο του δέρματος είναι οι παρακάτω:
Ανοιχτόχρωμο δέρμα
Οποιοσδήποτε, ανεξαρτήτως απόχρωσης, μπορεί να προσβληθεί από καρκίνο του δέρματος. Ωστόσο, η ύπαρξη λιγότερης μελανίνης στο δέρμα παρέχει μειωμένη προστασία από την καταστροφική επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας. Αν έχετε κόκκινα ή ξανθά μαλλιά και μπλέ μάτια, φακίδες ή λευκό δέρμα που έχει την τάση να καίγεται έυκολα, τότε έχετε περισσότερες πιθανότητεες να προσβληθείτε από καρκίνο του δέρματος από ένα άτομο με πιο σκούρο δέρμα.
Ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων
Στην περίπτωση που είχατε υποστεί ένα ή περισσότερα επεισόδια σοβαρών ηλιακών εγκαυμάτων ως παιδί ή έφηβος, αυξάνει τον κίνδυνό σας να εμφανίσετε καρκίνο το δέρματος ως ενήλικας. Το ηλιακό έγκαυμα στην ενήλικο ζωή επίσης είναι παράγοντας κινδύνου.
Υπερβολική έκθεση στον ήλιο
Οποιοσδήποτε περνά μεγάλο διάστημα της ημέρας στον ήλιο για μεγάλο χρονικό διάστημα (ναυαγοσώστες, αγρότες, αθλητές, αρχαιολόγοι κ.α.) παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο, ειδικά αν δεν λαμβάνει μέτρα αντιηλιακής προστασίας. Επιπλέον, το “μαύρισμα”, στο ήλιο ή στο solarium, αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου του δέρματος.
Σπίλοι
Άνθρωποι οι οποίοι έχουν πολλούς σπίλους ή, χειρότερα, δυσπλαστικούς σπίλους, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος και χρειάζεται πιο “επιθετική” παρακολούθηση και έγκαιρη χειρουργική αφαίρεση των “ένοχων” αλλοιώσεων.
Προκαρκινικές αλλοιώσεις του δέρματος
Συγκεκριμένες αλλοιώσεις, όπως η ακτινική υπερκεράτωση, αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος. Αυτές οι προκαρκινικές αλλοιώσεις εμφανίζονται συνήθως σαν σαγρέ, φολιδωτές εστίες, ροζ ή καφέ χρώματος. Συχνότερα εμφανίζονται στο πρόσωπο, το κεφάλι και τα χέρια ατόμων που έχουν υποστεί αθροιστικά σημαντική βλάβη από υπεριώδη ακτινοβολία.
Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος
Εφόσον γονείς ή αδέρφια έχουν νοσήσει από καρκίνο του δέρματος έχετε αυξημένο κίνδυνο.
Ατομικό ιστορικό καρκίνου του δέρματος
Αν στο παρελθόν έχετε εσείς νοσήσει τότε διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο για το μέλλον.
Δερματικός καρκίνος – Αντιμετώπιση
Είναι κατά βάσει χειρουργική. Αν και για το κάθε είδους καρκίνου έχουν διαμορφωθεί εξειδικευμένα πρωτόκολλα θεραπείας από την παγκόσμια ογκολογική κοινότητα, κοινός τόπος παραμένει ότι η ριζική εκτομή της πρωτοπαθούς βλάβης με τα κατάλληλα χειρουργικά όρια εκτομής είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της σωστής αντιμετώπισης. Σε ορισμένα είδη, όπως στο κακόηθες μελάνωμα, η επέμβαση της αφαίρεσης της πρωτοπαθούς εστίας μπορεί να συνοδευέται, αναλόγως του σταδίου της νόσου, με επέμβαση βιοψίας λεμφαδένα φρουρού με σκοπό την ακριβή σταδιοποίηση και τον σχεδιασμό της περαιτέρω ογκολογικής θεραπείας.
Οι επεμβάσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν είτε με τοπική αναισθησία στο ιατρείο, είτε με συνδυασμό τοπικής αναισθησίας και μέθης ή ελαφριάς γενικής αναισθησίας στο νοσοκομείο, ανάλογα με την έκταση του προβλήματος.
Η διαδικασία της ανάρρωσης – Δερματικός Καρκίνος
Η ανάρρωση εξαρτάται εν πολλοίς από την απαιτούμενη μορφή αποκατάστασης. Κειμένεται από 1-2 εβδομάδες και τα αποτελέσματα τείνουν να βελτιώνονται με το χρόνο, καθώς η επούλωση είναι φαινόμενο ενός έτους.
Συμπερασματικά, είναι εξαιρετικά σημαντικό, σε μία χώρα με ηλιοφάνεια σαν την Ελλάδα, να ελεγχόμαστε όλοι διεξοδικά και τακτικά για τυχόν ύποπτες αλλοιώσεις στο δέρμα μας. Η συνεργασία ανάμεσα στο δερματολόγο μας και στον πλαστικό χειρουργό είναι εγγυάται ότι κάθε ύποπτη βλάβη θα εξεταστεί και θα θεραπευτεί κατάλληλα.
Tip: Ενημερωθείτε σχετικά με την Βελτίωση των Ουλών
